Soichiro Honda tarafından 1948 yılında kurulan Japon otomotiv ve teknoloji devi Honda, geçmiş 30 yıllık serüveni içerisinde çeşitli elektrikli araba ve diğer araçlar için çalışmalar yürüttü ancak, hiçbir zaman saf elektrikle çalışan bir model geliştirmedi. Stratejisini sürekli güncelleyen Honda, hidrojen başta olmak üzere çeşitli yakıt kaynaklarından beslenen melezler ve yarı elektrikli hybrid modeller geliştirdi.
Kabaca kronolojisi incelendiğinde 1988’de ilk Ev denemesiyle başlayan elektrikli model geçmişi tam anlamıyla bir serüven olarak adlandırılabilir. Honda’nın elektrikli araba geliştirme serüveninde geçmişi, bu günü ve geleceği ise;
Geçmiş…
1988 yılı Nisan ayında 4 kişilik bir mühendis grubu şirketin AR-GE merkezinde toplanarak, 21. yy teknolojisini barındıran önemli bir sunumda bulundular. Araştırma ekibine liderlik eden Junichi Araki, alternatif güç arayışı içerisinde Elektrikli Operasyon için fikirler üreten bir gruba liderlik ediyordu. O tarihte EV’ler hakkında bir fikirleri vardı ancak tecrübe düzeyleri sıfıra yakındı.
Honda CR-X ve 3 kapılı Civic üzerinde çalışma başlatan ekip, Ekim 1990’a kadar şirkete birçok EV prototip sundu. Zamanın Honda araştırma müdürü konumundaki Takefumi Hiramatsu, yapılan çalışmalar karşısında; tam ölçekli bir model geliştirmeye ikna edildi ve projedeki üye sayısı 100’e çıkartılarak çalışmalara başlandı.
Markanın ilk sıfır emisyonlu projesi için seçilen ekip, bazı prototipler geliştirerek görücüye çıkarttı. 1993 Tokyo Motor Show’da tanıtılan Honda EV-X, markanın ilk amacına uygun modeli olarak tüm Dünya’ya tanıtıldı. Ardından elektrik dönüşümü başarı ile sağlanmış ilk Civic modeli olan CUV-4 tanıtıldı. Kaliforniya’da test amacıyla 10 EV araç yollara çıkartılırken Honda, kurşun asitli akülerin dayanıklılığı konusunda oldukça şüpheliydi ve ardından cesur bir atak ile Nikel-Metal hybrid piller geliştirilen araçlarda kullanılmaya başlandı.
İlk Gerçek Honda EV’si
Honda’nın o zamanki başkanı Nobuhiko Kawamoto 80.000 kilometrelik gerçek dünya testine dayanarak, ’96 Ocak ayında markanın ilk EV modeli için özgün bir gövde tasarımı oluşturmak için çalışmalarını tamamladı. Tasarım ve geliştirme sürecinin 1997 Nisanında tamamlanmasının ardından, şirketin özel üretim tesisi Takanezawa fabrikasında televizyon ve gazete muhabirlerinden oluşan kalabalık bir meraklı kitlesi önüne çıkan Honda EV Plus’a ilgi büyük oldu.
Şirket ürün geliştirme başkanı konumundaki Matsumoto basına; başta bataryalar olmak üzere oldukça fazla sorun var dedi ve ekledi; ancak kesinlikle hissediyorum EV’lerin geleceği çok yakın…
EPA değerlendirmelerinde Honda EV Plus, oldukça başarılı olarak 130 km’lik menzil değeri elde etti. 66 hp güç üreten elektrik motoru, modeli maksimum 130 km/h hıza olaştırdı. Dört kişilik kompakt model, günümüz BMW i3’ünden daha uzun ve ağırdı. Şirket aracın fiyatı için ilginç bir şekilde 54.000 $ civarında bir değer belirledi ancak, satışı yerine kısa süreli kiralamaya izin verildi. 3 yıllık kira bedeli ise 455 $. 1997 yılı içerisinde Kaliforniya’da 100’den fazla müşteri bulan EV Plus, 1998 yılı emisyon hedefleri sebebiyle müşteri portföyünü bir miktar arttırdı. İlk müşterilerden itibaren ilgi çeken model yaklaşık iki yıl daha üretildi ve kira-satış opsiyonu ile meraklılarına ulaştırıldı.
Melezlere Geçiş
Amerikan Honda Motor Co’da satış ve pazarlama müdürü olarak görev yapan Robert Bienenfeld, EV Plus hakkındaki satış hedeflerinin sınırlı tutulmasındaki ana nedenin, geliştirilen teknolojinin topu pazar malzemesi olmasını engellemek olduğunu söyledi. İlk EV geliştirmesini sınırlı tutan Honda, üretim boyunca yıllık ortalama 5.000 modeli satma hedefini tutturduğunu da aynı dönemde duyurdu. Şirket saf elektrikli arabalardan hybrid yakıtlı modellere takip eden on yıl içerisinde dönüşüm sağlamaya başladı ve bu dönüşüm markanın stratejisi haline geldi.
2006 yılında Honda FCX Clarity yakıt hücreli sedan modelini piyasaya sürdü. ABD’li kullanıcılarına hitaben 2008 yılına kadar oldukça fazla melez kiralaması gerçekleşti. Melezlere geçiş süreci hızla artarken arka planda EV geliştirme projeleri devam ediyordu. AR-GE başkanlığı görevini yürüten Tomohiko Kawanabe 2010 yılındaki röportajında; elektrikli arabalar üstünde ciddi çalışmalar yapıyoruz, ancak halen beklentileri karşılayacak teknolojik gelişmelere ulaşamadık, dedi. Beyanda verilen mesaj; kullanıcıların sürüş ve menzil kısıntılarını kabul edip etmeyecekleri ciddi bir konu ve şarj etme süreleri oldukça şüpheli olarak değerlendirilmekteydi.
Mod, Keyif, Eğlence, Menzil ve Honda EV Fit
Artan yakıt ekonomisi standartlarının arka planına karşı Honda, 2010 Los Angeles Otomobil Fuarı’nda Honda Fit’in saf elektrikli versiyonunu tanıttı. Aracın üretim ve pazardaki durumunu ise 20 aylık süre içerisinde 1100 adet olacak şekilde yer aldığını beyan eden Honda, yine kıta dışı satış yerine kiralama opsiyonu ile pazarda yer almayı tercih etti.
20 kWh Li-iyon batarya setine sahip küçük ama adı ligi fit olan 5 kişilik EV modeli, 130 km’lik menzile sahipti. Farklı sürüş modlarına sahip olan EV Fit, spor mod seçildiğinde, gösterge panosu ve bazı alanların kırmızı ışıklarla renklenmesiyle birlikte 123 hp güç üreterek, yaklaşık 190 nm tork’u yola aktaran oldukça eğlenceli bir araç haline gelebiliyordu. Modeli deneyenler arasında yapılan değerlendirmeler ise zamanının en popüler EV modelleri olan Mitsubishi i-MiEV, Smart ED ve Nissan Leaf’e göre daha kolay ve sürüşü eğlenceli olarak değerlendirildi.
Temmuz 2012’de Kaliforniya’daki Woodland Hills’deki bir bayisinden 389 $ kira bedeliyle ilk Honda Fti EV’sini alan ünlü Matt Walton, bir süre sonra kiralama bedelinin bekleme süreleri ve talepler karşısında 259 $’a düştüğünü öğrendi. Aslında bu gecikme ve taleplerin arkasında üretim hedefinin tutturulması ve artık üretimin yapılmayacağı gerçeği ile birlikte yeni nesil EV modelinin üretimi yatıyordu. Honda 2010’ların ortalarında sadece Fit EV üretimi ve geliştirmesi yapmıyordu. İlginç şekilde 2013-15 yılları arasında 1100 adet Accord Plug-in Hybrid satıldı… 40.000 $ civarında satılan Hybrid accord, oldukça başarılı gövde, güvenlik ve diğer teknolojileriyle beğenilen bir Honda modeliydi. Accord gibi orta boy bir sedanın bagaj alnına yerleştirilerek 20 km gibi ekstra bir menzil kazanan model sadece şehir içindeki düşük hızlarda yakıt ekonomisiyle severlerinin gözdesi haline geldi.
Tüm bu satış ve kiralama ile Honda meraklılarını hem oyaladı hem de mutlu etti. 2009’dan 2017 yılına kadarki süreçte EV-N retro-banliyö, Micro Commuter ve insan duygularını okuyabildiği söylenen tuhaf 2016 NeuV modelini geliştirdi. Bu Ev demeti içerisinde 2011 Honda EV-Ster ise markanın mücevheri konumunda yer aldı. Klasik Honda S2000’i hatırlatan iki kişilik spor otomobil 0’dan 100’e 5 saniyede ulaşırken azami 100 km/h hıza olaşan markanın ilk EV’si olmayı başardı.
Geçmişinde Honda’nın Ev geliştirme serüveni şimdilerde çok farklı…
Bugün…
Honda Accord Plug-in Hybrid ile satışları arttıran marka, 2015 Detroit otomobili fuarında bir başka konseptle ortaya çıktı. Model FCV. 2008’den 2014’e kadar Honda toplam 46 adet FCX yakıt hücreli araç kiralamış ve böylece FCV hidrojen treninin bir sonraki yinelemesi gibi görünüyordu. Aslında markanın saf EV gelişimi adına olan çabaları hybrid stratejisi altında ezilmeden devam ediyor. Şirket EV özellikleriyle donatılmış Clarity modelini 2016’da tanıttı ve ilk teslimatları aynı yıl yaptı. Clarity Fuel Cell’in ilk teslimatları Güney Kaliforniya’da başladı. Daha avantajlı bir model olan Clarity Hybrid serisi 2017 yılında piyasaya sürüldü. Hidrojen ve elektrikli şarj istasyon sorunları sebebiyle sınırlı şekilde kullanıcıya ulaşan Clarity, Honda tarafından satılan en büyük sedan. Dev depolama alanları ve teknolojisi ile Honda Clarity Plug-in, Aralık 2018’de neden bir numaralı PHEV haline geldiğini açıklamaya yeterli ayrıca menzil ve güç detayları da, bu konuda etkili olmakta. Honda Clarity Plug-in Hybrid, 33.000 $ baz seviyesinden Touring trim seviyesine kadar 36.600 $ gibi geniş bir fiyat aralığında değer alıyor.
Hybrid melezler ve stratejik yakıt seçenekleriyle günümüzde detaylı çalışmalar ile meraklılarını heyecanlandıran Honda, yakın gelecekte çok daha iddialı modeller ile hem Japonya hem ABD hem de Avrupa’da liderlik peşinde…
Gelecek…
Geçmişten gelen deneyimler ve elektrik dahil farklı alternatif yakıt seçenekleriyle geleceğini şekillendiren Honda, sıfır emisyon konusunda Japon geleneğini sürdürmeye devam ediyor. CEO Takahiro Hachigo açıklamasında, Honda hybrid melezleri ve EV modelleri, Avrupa başta olmak üzere pazarın 2/3’nü oluşturacağı inancına sahip. Bugünden başlayan üretim ve geliştirme düzeni içerisinde yaklaşık %15’lik EV model çeşitliliğine ulaşacak olan Honda, saf elektrikli modeller geliştiren, üreten ve pazarlayan geleceğe yönelik birimlerini hayata soktu. Honda gibi geçmişi başarılar ile dolu bir Dünya markası elektrikli araba üretimi konusunda kafasına koyduğunu uygulamaya sokarsa Çin, ABD ve Avrupalı üreticiler ciddi rekabet içerisinde kalacaktır.
Bugün ve gelecekteki EV hedefleri doğrultusunda Honda, 2018 Pekin Otomobil Fuarı’nda Everus konseptini duyurdu ve ardından Kasım ayında Guangzhou Otomobil Fuarı’nda Everus VE-1 üretim versiyonunu açıkladı. Honda Everus VE-1, markanın Çin’li ortağı GAC ile birlikte üretilecek. Yine markanın gelecek hedeflerine binaen daha küçük fiziksel yapı ve daha yüksek kapasiteye sahip Li-iyon piller için GM ile ortaklık anlaşmaları imzalandı. Pil konusunda marka zaten geçmişten beridir Dünya’nın en büyük batarya üreticisi olan CATL Çin ile ortaklığa sahip. Bu ortaklıkların ana hedefi daha uzun menzil ve daha hızlı şarj sürelerine ulaşmak ve bu konu Honda Fit gibi eski bir modelin yeniden güncellemesiyle deneniyor. Hedef ise daha etkili ve verimli Fit EV modeli için yıllık 100.000 adet satış. Fit EV modeli gibi scooter, motosiklet ve daha birçok konuda denemeler yapılıyor. Markanın sadece otomotiv sektör bölümündeki gelişmelere paralel olarak farklı alanlardaki teknik ve teknolojik geliştirmeleri, yine en etkili bataryalar ile hayata geçirilebilecek.
Geleceğe dair Honda’nın en somut planı ise Urban EV konseptinin tam ölçekli olarak meraklılarına sunulması. 2017 Frankfurt Otomobil Fuarı’nda tanıtılan Urban EV, Honda’nın on yıl önce ortaya koyduğu EV-N konseptine benzerlik gösteriyor. Honda 2019 içerisinde Urban EV’nin üretimine girmesine güveniyor ancak muhtemelen sadece Avrupa pazarı için. Model hakkında çok az bilgi olsa da 325 km gibi etkileyici bir menzile sahip olacağı düşünülüyor.